X
Nowy Portal Najpierw Mieszkanie

Zapraszamy na najpierwmieszkanie.org.pl. To portal poświęcony wartościom, systemom i programom Najpierw Mieszkanie. Portal Najpierw Mieszkanie jest prowadzony przez Fundację Najpierw Mieszkanie Polska przez osoby, które stworzyły i prowadziły stronę czynajpierwmieszkanie.pl., która niniejszym staje się stroną archiwalną. Dziękujemy, że byliście z nami tutaj i czekamy na Was w nowym miejscu!   

Nowy Portal Najpierw Mieszkanie
Zapraszamy na najpierwmieszkanie.org.pl. To portal poświęcony wartościom, systemom i programom Najpierw Mieszkanie. Portal Najpierw Mieszkanie jest prowadzony przez Fundację Najpierw Mieszkanie Polska przez osoby, które stworzyły i prowadziły stronę czynajpierwmieszkanie.pl., która niniejszym staje się stroną archiwalną. Dziękujemy, że byliście z nami tutaj i czekamy na Was w nowym miejscu!       

III Kongres Współpracy Lokalnej – Model Kontraktowania Usług

19.05.2015

Kongres odbywał się w Ustce 14 i 15 maja i jego celem było upowszechnianie zlecania zadań przez samorząd terytorialny organizacjom pozarządowym. Jeden z paneli dyskusyjnych poświęcony był min. bezdomności. Na Kongresie zaprezentowano min. wyniki testowania oraz finalną wersję produktu o nazwie Model Kontraktowania Usług Społecznych, wypracowanego w ramach innowacyjnego projektu „Od partnerstwa do kooperacji” realizowanego przez Lidera Centrum Inicjatyw Obywatelskich wraz z Partnerami – Uniwersytetem Warszawskim oraz Gminą Miasto Ustka. Zlecanie zadań to bardzo ważne zagadnienie w obszarze bezdomności – ponad 80% usług, w ramach których zapewniane jest schronienie, posiłek i niezbędne ubranie ludziom w potrzebnie jest dostarczanych przez organizacje pozarządowe uzyskujących na ten cel środki z budżetów samorządów.

Podczas panelu dyskusyjnego pt. „Rozwój współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi w zakresie reintegracji społecznej i zawodowej oraz profilaktyki” moderowanego przez Łukasza Waszaka z OPUS eksperci dzielili się przekonaniami o największych barierach w kontraktowaniu usług, dobrych praktykach oraz wyzwaniach, z którymi trzeba będzie się zmierzyć w najbliższej przyszłości.

Panel stał się okazją do skrótowego przedstawienia sytuacji w obszarze bezdomności i wykluczenia mieszkaniowego, choć jego tematyka miała być znacznie szersza – Karolina Majdzińska przedstawiła definicje podstawowych terminów min. integracji, reintegracji, inkluzji i wykluczenia społecznego. Ks. Stanisław Słowik opowiedział min. o centrach integracji społecznej zwracając szczególną uwagę na ich efektywność i realia działania w Województwie Świętokrzyskim. Według Julii Wygnańskiej, koordynatorki merytorycznej projektu i badań NMROD z punktu widzenia celów projektu do najistotniejszych barier trzeba zaliczyć nieumiejętność określenia kosztów zapewnienia usługi oraz brak wiedzy o realnych kosztach bezdomności.

Nieumiejętność określenia kosztów zapewnienia usługi, która miałaby być przedmiotem zlecenia organizacji pozarządowej przez samorząd lokalny: Prawidłowa wycena jest jednym z warunków zbalansowanej współpracy, w której strony mają poczucie partnerskiego traktowania i rozumienia wzajemnych zobowiązań. Dokonanie takiej wyceny w placówce dla osób bezdomnych jest trudne, ponieważ pewna część jej funkcjonowania jest zapewniania w ramach „wolontariatu” lub „pracy terapeutycznej” wykonywanej przez usługobiorców w ramach procesu wychodzenia z bezdomności np. stróżowanie, sprzątanie, czy gotowanie. Zazwyczaj czynności te nie są ujmowane w budżecie placówki ani budżecie oferty, w ramach której placówka stara się o dofinansowanie, ponieważ są wykonywane min. w ramach “pracy socjalnej”. Mało która organizacja stara się dofinansowanie z samorządu na takie działania spodziewając się, że go nie dostanie.

Z kolei barierą dla rozwoju usług innowacyjnych, które są nieco kosztowniejsze niż świadczone na bieżąco jest brak wiedzy o realnych kosztach bezdomności. Wiele instytucji wie ile wydaje „na bezdomność” np. w ramach dofinansowania w konkursach dla organizacji świadczących usługi osobom bezdomnym, ale właściwie nie wiadomo, jakie koszty zjawisko bezdomności generuje dla całego systemu, czyli kilku instytucji. Dla przykładu fakt wieloletniego znajdowania się ludzi bezdomnych z zaburzeniami psychicznymi w przestrzeni publicznej czyli na działkach, w pustostanach, na klatkach i w krzakach oznacza konieczność poniesienia kosztów nie tylko streetworkingu „dla osób bezdomnych”, ale również usług zdrowotnych świadczonych przez szpitalne oddziały ratunkowe, monitoringu miejsc przebywania wykonywanego przez straże miejskie i policję, egzekucji należności z tytułu mandatów za korzystanie ze środków transportu publicznego bez opłaty i innych. Wysokość tych środków bywa znacząca – co ustalono w wielu miastach poza Polską – jednak nie jest brana pod uwagę przy ocenie kosztów nowej usługi, wypełniającej lukę w istniejącym systemie. W konsekwencji, nowe usługi zawsze dostają łatkę „drogich”.

Ważną kwestią dla efektywności współpracy jest umiejętność odróżnienia partnerstwa instytucji zawiązywanego na rzecz rozwiązania sprawy od wspólnego załatwiania spraw partnerów. Dzieje się tak, gdy organizacja pozarządowa zaczyna bezkrytycznie patrzeć na swoje działania, nie poddając ocenie ich efektywności zbyt łatwo utożsamiając swoje dobro z dobrem swoich usługobiorców.

Jedną z krótko przedstawionych praktyk były Mazowieckie Seminaria Interesariuszy Bezdomności czyli pomysł budowania współpracy przedstawicieli różnych instytucji w obszarze bezdomności, który zrodził się w Programie Rzecznictwa: wiedza, współpraca, przejrzystość realizowanym przez KMPS w latach 2012-2014, a później w ramach projektu NMROD. Ramą dla zidentyfikowania interesariuszy – aktywnych i biernych – jest Europejska Typologia Bezdomności i Wykluczenia Mieszkaniowego ETHOS, przedmiotem seminariów są lokalne działania wobec bezdomności z naciskiem na wskazanie danych o skali i charakterze zjawiska oraz prezentacje nieznanych w Polsce programów realizowanych poza jej granicami.

Głównym wyzwaniem w najbliższej przyszłości będzie dążenie do realizacji innowacyjnych, skutecznych usług w oparciu o lokalne zasoby bez nadmiernego oglądania się na środki finansowe dostępne w ramach „nowej perspektywy finansowania UE 2014 – 2020”. Środki te nie powinny stanowić głównego/jedynego źródła finansowania programów jak to miało miejsce w wielu przypadkach w latach 2007 – 2013. Znalezienie stabilnych lokalnych źródeł finansowania jest warunkiem koniecznym dla wdrażania trwałych programów adresowanych do ludzi doświadczających chronicznej bezdomności posiadających podwójne rozpoznanie zaburzeń psychicznych. Taki program kończy się z chwilą uzyskania samowystarczalności przez uczestników, nie końcem tego lub następnego okresu programowania.

Projekt realizowany przez lidera Fundację Ius Medicinae oraz partnerów Kamiliańską Misję Pomocy Społecznej i Armię Zbawienia w Islandii w Programie Obywatele dla Demokracji finansowanym ze środków EOG